Choćby dlatego, aby poniższe sytuacje, w których współwystępuje niska samoocena, pojawiały się jak najrzadziej w Twoim życiu. Samoocena nie zawsze jest sprawcą tych sytuacji, raczej jest to sprzężenie czynników.

Oto lista takich sytuacji:

1. zachowania agresywne – przy niestabilnej samoocenie (może być jednocześnie wysoka)

2. uzależnienia

3. problemy w nauce

4. depresja

5. perfekcjonizm

6. nadmierne krytykowanie zarówno siebie i innych

7. poczucie beznadziejności

8. poczucie winy

9. poczucie wstydu

10. osoby bardzo boją się porażek a osiąganymi sukcesami cieszą w mniejszym stopniu

11. wyraźna nieufność, np. na pochwały, komplementy

12. osoba o niskiej samoocenie też osiąga sukces, ale jest o wiele mniej wytrwała niż osoba z wysoką samooceną

13. częściej prezentuje motywację „od” (aby nie być najgorszą, aby nie zostać w tyle, aby o mnie nie gadali, aby nie mówili że mało robię) , niż „do” (dążę aby być dobrym w tym co robię, dla siebie, dla satysfakcji, dlatego że założyłem taki cel, aby coś się działo)

14. osoba o niskiej samoocenie nie jest pewna, co jest dla niej ważne, na co się zdecydować, w jakim kierunku się rozwijać – nie zna swoich słabych i mocnych stron

15. gorzej radzi sobie z wyzwaniami, problemami, porażkami, krytyką

16. „lepiej się nie wychylać, bo może być gorzej”

17. częściej myśli o swoich słabych stronach

18. nie lubi, wręcz boi się zmian

19. niepowodzenie w jakiejś dziedzinie (i/lub niską ocenę siebie w niej) przenosi na inne dziedziny życia

20. nieustannie porównuje się z innymi (i ocenia na swoją niekorzyść)

21. pesymistycznie patrzy na świat

„Samoocena działa więc na zasadzie błędnego koła: w porównaniu z osobami o samoocenie wysokiej, osoby o niskiej samoocenie spostrzegają świat społeczny i swoje w nim szanse w sposób mniej optymistyczny, co zniechęca je do podejmowania wysiłków, co obniża uzyskiwane wyniki, co utwierdza je w poczuciu niskiej wartości.” (Bogdan Wojciszke „Człowiek wśród ludzi”)

Uwaga! Nie oznacza to, że ludzie o niskiej samoocenie widzą siebie tylko negatywnie. Raczej chodzi o to, że ich samoocena jest niepewna, niespójna, ulegająca wahaniom (osoby z wysoką samooceną mają w tym względzie jasność). Nie wiedzą tak do końca czy są dobre czy złe, albo myślą, że raz są dobre, a innym razem uważają, że są złe. Dlatego podatne są na informacje zwrotne i poszukują jej u innych, np. poprzez porównywanie się.

Tomasz Kurzydłowski

[literatura: Wojciszke „Człowiek wśród ludzi”, Franken „Psychologia motywacji”, Strelau, Doliński „Psychologia”]

P.S. Jeśli odnajdujesz u siebie kilka elementów wymienionych powyżej, to poświęć sobie chwilę na refleksję i zastanów się, co możesz dla siebie zrobić, aby było Ci lepiej.

Jeśli chcesz się dowiedzieć jak sobie z radzić z niską samooceną i jak ją podnieść,
to zapraszamy Cię na warsztat.