Miłość niejedno ma imię

Psycholog David M. Buss, światowej sławy naukowiec, autor mnóstwa artykułów oraz książek – bestsellerów, bada tematykę miłości z ewolucyjnego punktu widzenia. Według psychologów ewolucyjnych miłość jest przystosowaniem – zbiorem skomplikowanych mechanizmów psychicznych mających umożliwić nam przetrwanie i reprodukcję (Buss, 2007a).
Wiem, że nawet trochę nie brzmi to romantycznie. Ale miłość jest tak wielowymiarowym zjawiskiem, że można ją badać także od strony biologicznej. A tematy – atrakcyjności, zalotów, kojarzenia się w pary, zazdrości, wierności i zdrady, konfliktów, wpływu w bliskich związkach, wychowania dzieci, rozstania – staną się fascynującym obszarem do zgłębiania. Może uzyskana wiedza pozwoli zrozumieć także własne zachowania wobec płci przeciwnej, czy w relacji z bliską osobą? Choć zapewne nie uda nam się odsłonić wszystkich naszych tajemnic, ponieważ większość działa poza świadomą kontrolą, to można wyciągnąć wnioski dla siebie z tej wiedzy.

Pod koniec lat 80. David M. Buss, wraz z kilkudziesięcioma współpracownikami, przeprowadził olbrzymie badanie międzykulturowe, w którym pytali o pożądane cechy partnera. Zbadali 37 kultur!!! Udział wzięło ponad 10 tys. osób z 6 kontynentów i 5 wysp – od miast po wsie, badani byli w różnym wieku, mieli różne poziomy wykształcenia, różne przekonania społeczno-polityczne (Buss, 2007b). Ta gigantyczna praca zaowocowała mnóstwem artykułów naukowych, książek, gorących polemik i … lawiną dalszych badań. To, co dzisiaj wiemy na temat doboru partnerów, zawdzięczmy rewolucji w myśleniu o zachowaniach seksualnych zainicjowanych przez Davida M. Bussa. Wcześniej też badano ten temat, jednak to właśnie badania pod przewodnictwem Bussa, stały się takim kołem napędowym psychologii ewolucyjnej i rozumienia spraw damsko –męskich: od randek, romansów, przez stały związek, zdrady, do rozstania.

Zakres badań jest obecnie bardzo obszerny a wnioski niesłychanie ciekawe. Na przykład stwierdzono (Buss, 1989), że kobiety lepiej niż mężczyźni wyłapują sygnały świadczące o zasobach materialnych potencjalnego partnera (pozycja społeczna, finanse). Natomiast mężczyźni są bardziej wyczuleni na sygnały świadczące o zdolnościach rozrodczych potencjalnych partnerek (włosy, cera, usta, piersi, kształt sylwetki). Te różnice płciowe powiązane są ze stosowaniem specyficznych strategii przyciągnięcia i utrzymania partnera.

Oprócz wielu różnic między kobietami a mężczyznami, wykazano także pewne zgodności między płciami, co do wymagań wobec partnera (Buss, 1989; 1990; za: Wojciszke, 2004). Tak więc zarówno kobiety jak i mężczyźni, od partnera oczekują:

 

1. wzajemnej miłości i zafascynowania

2. niezawodności

3. dojrzałości

4. zrównoważenia emocjonalnego

5. miłego usposobienia

6. dobrego zdrowia

 

Chcę jeszcze zwrócić uwagę, że różne zachowania kobiet i mężczyzn, w sferze seksu i związków, są elastyczne i dynamiczne a możliwości ich przejawiania są wręcz ogromne. Między innymi aktualna sytuacja ma wpływ na to, jakie ujawnimy taktyki wybierania, przyciągnięcia, utrzymania czy porzucenia partnera. Wybór ostatecznego zachowania często stanowi zagadkę, bo miłość niejedno ma imię …

Tomasz Kurzydłowski

PS.
W języku polskim dostępnych jest kilka książek Davida M. Bussa, m.in.: „Ewolucja pożądania”, „Zazdrość  – niebezpieczna namiętność”, „Dlaczego kobiety uprawiają seks. Motywacje seksualne – od przygody po zemstę”. Część wniosków z badań Bussa omawiamy także na naszym internetowym warsztacie „Zakochaj się – przyciągnij wymarzonego partnera”