W ostatnim artykule pisałem o zespole stresu bojowego. Wspomniałem o tym, jakie są konsekwencje wyjazdu partnera na wojnę i o tym, co się może popsuć w małżeństwie po powrocie.
Chciałbym pokrótce przedstawić wyniki badań dotyczących weteranów, jak też cywilów z PTSD:
-
Weterani z PTSD, w odróżnieniu są od weteranów bez tego zaburzenia – mają gorszy stan zdrowia, niższe samopoczucie, są mniej aktywni i bardziej agresywni.
- Osoby z PTSD, w porównaniu z osobami z innymi zaburzeniami lękowymi, mają więcej prób samobójczych, częściej są hospitalizowani i w większym stopniu nadużywają alkoholu.
- Objawy PTSD (gdy nie podjęto leczenia) bardzo wolno zmniejszają się wraz z upływem lat.
(na podstawie wykładów prof. A. Łuszczyńskiej, SWPS Wrocław 2010)
-
Generalnie u osób ze zdiagnozowanym PTSD występują problemy w tworzeniu i utrzymaniu bliskich związków.
- Gniew, wybuchy wściekłości, oraz strach przed tym – obawa, że mogę komuś zrobić krzywdę, np. swojemu dziecku.
-
Brak prawidłowej komunikacji między partnerami.
(na podstawie wykładów mgr K. Maruszewska, SWPS Wrocław 2009)
Poprzez dwa ostatnie artykuły chciałem zasygnalizować ważny, społeczny już problem, dotyczący powrotu żołnierzy do domu i co się z nimi potem dzieje. Szczególnie zwracałem uwagę na relacje małżeńskie, związkowe, gdzie może dochodzić do konfliktów i kryzysów. Zaproponowałem obejrzenie filmu dokumentalnego „Wojna Restrepo” (link na Facebooku, za darmo tylko do czwartku 3 marca), który rzuca nieco światło na to, co przeżywają żołnierze już po zakończeniu misji – zwróć szczególnie uwagę na rozmowy z nimi. Przeczytaj także wywiad ze współtwórcą tego filmu „Tim Hetherington: Wojna Restrepo” (Gazeta Wyborcza, 2011).
Chociaż film jest amerykański, to przecież to samo dzieje się z naszymi chłopakami i dziewczynami służącymi na misjach zagranicznych. Polecam artykuł „Najkrwawsza bitwa Polaków od czasu II wojny światowej” (Gazeta Wyborcza, 2008 r.).
Na blogu „Z Afganistanu” możesz przeczytać fragmenty listów i komentarzy dotyczących kryzysów małżeńskich po powrocie z wojny – „Trudny powrót do domu„.
Tomasz Kurzydłowski
