Czy warto zajmować się tematem nieśmiałości? Czy jest to istotne zjawisko we współczesnym społeczeństwie? Czy nie można po prostu tak zwyczajnie – być sobą?!

Problem z nieśmiałością?

Odpowiedź na ostatnie pytanie brzmi – niestety – bycie sobą w obecnych czasach jest bardzo trudne! Nasze wzrastanie w kulturze, w której normy społeczne, kreowane przez media, lansują perfekcyjny wygląd, przebojowych prezenterów, wspaniałych mówców, zmuszają nas do porównywania się z osobami z najwyższej półki – z tymi najlepszymi.
I wobec takiej konfrontacji wypadamy… przeciętnie.

Byłoby dobrze zaakceptować ten fakt. Jednak dla niektórych bycie nie takim, jakim pragnąłby być, sprawia mnóstwo problemów w życiu prywatnym i zawodowym. Według psychologa Philipa Zimbardo skala problemu jest olbrzymia. Ocenia się, że problem z nieśmiałością ma prawie 40-48% osób, a kiedykolwiek problem z nieśmiałością miało 80% osób!

Dlatego nieśmiałość i związany z tym lęk społeczny są tematem, którym należy się zająć!

Otrzymaliśmy wiele przejmujących emaili i komentarzy, z których wyłania się olbrzymia skala zjawiska i zagrożenie jakie niesie ze sobą dla poczucia dobrej jakości życia:

„Wydawać się może, że nieśmiałość, to jakaś błahostka, ale dla mnie to koszmar mojego życia”

 

„Brak wiary w siebie zżera mnie jak rak każdego dnia”

 

Powiązania nieśmiałości

Lęk przed oceną innych

Wydawać się może, że nieśmiałość to jakaś błahostka…; fot. Yuri Arcurs

Nieśmiałość wiąże się ze stresem podczas kontaktu z innymi ludźmi, z zamartwianiem się jak wypadnę, co inni o mnie pomyślą, z pesymistycznymi myślami – jestem beznadziejny, nie wart uwagi. Z krytyczną autoanalizączyli tak naprawdę z niezadowoleniem z siebie, np. w obszarze atrakcyjności fizycznej, z brakiem wiary we własne umiejętności i własną skuteczność. 
Nieśmiałość jest też powiązana z niską, niestabilną i niepewną samooceną, ale niekoniecznie ogólną a raczej w jakimś specyficznym wymiarze, np. z publicznym wypowiadaniem się, czy zapoznawaniem nowych osób.Głównie te dwie sfery ściśle wiążą się ze sobą i mocno utrudniają życie naszym Drogim Czytelnikom:

a) zapoznawanie nowych osób:

„Moimi problemem jest nieśmiałość w okazaniu zainteresowania”,
„Ciągle myślę, co sobie pomyślą o mnie inni ludzie (…) sama blokuję wiele znajomości”,
„Bardzo trudno mi nawiązywać nowe znajomości, bo myślę, że będę źle odebrana”,
„Największym problemem dla mnie to lęki i stres, jaki pojawia się przy poznawaniu nowych ludzi”

b) lęk przed publicznym wypowiadaniem się (wystąpieniami)

„Zawsze mi się wydaje, że to, co ja mam do powiedzenia jest mało wartościowe i nieważne”
„Wydaje mi się, że ludzie będą się ze mnie śmiać, jeśli powiem to, co myślę”
„Mam wrażenie, że nie potrafię się komunikować z ludźmi”

Osoba nieśmiała, koncentruje się na tym jak inni mogą ją ocenić

Boi się, że zostanie skrytykowana, wyśmiana, ośmieszona. To wszystko powoduje trudności w kontaktach z innymi, przejawiające się w dezorganizacji, powstrzymywaniu się, unikaniu interakcji z innymi oraz problemy w realizowaniu działań.

 

Pod tymi myślami kryje się lęk społeczny

Ten lęk jest różnie pojmowany przez badaczy, choć zawsze nierozerwalnie powiązany z nieśmiałością. Raz jako aspekt nieśmiałości, innym razem jako jej synonim. Nieśmiałość jest też określana jako alterofobia, lęk interakcyjny, czy lękliwość społeczna.

Możemy zdefiniować nieśmiałość w następujący sposób:

Jest to obawa osoby przed reakcjami innych ludzi,
z którymi zmuszona jest wejść w relację.

(zob: Maruszewski, Doliński, Łukaszewski i Marszał-Wiśniewska, 2008, s. 533)

„Jest to złożona przypadłość, która pociąga za sobą całą gamę skutków – od lekkiego uczucia skrępowania, przez nieuzasadniony lęk przed ludźmi, aż do skrajnej nerwicy” (Zimbardo, 1994, s. 22).

 

Problem nieśmiałości i lęku przed oceną stał się plagą społeczną naszych czasów! 

Zastanów się więc czy:

  • Denerwujesz się będąc z ludźmi – krępuje Cię wtedy nieśmiałość i lęk?
  • Odczuwasz stres przed i w trakcie spotkań towarzyskich, bądź podczas wystąpień w pracy lub w miejscach publicznych?
  • Masz silne odczucie, że ludzie Cię obserwują i oceniają jak się zachowujesz, co mówisz, jak żyjesz?
  • Towarzyszy Ci lęk wywołujący dyskomfort psychiczny i fizyczny – przejmujesz się tym, co inni pomyślą i powiedzą na Twój temat, że wytkną, wyśmieją, pomówią?
  • Przeraża Cię myśl, że jeśli ludzie bliżej Cię poznają, to Cię niezaakceptują i odrzucą?
  • Boisz się mówić to, co naprawdę myślisz i nie wyrażasz swoich prawdziwych uczuć i potrzeb?
  • Zmuszasz się aby robić to, czego oczekują od Ciebie inni?
  • Z obawy przed krytyką nie robisz tego, co naprawdę chcesz?
  • Unikasz wyzwań, nowych sytuacji, poznawania nowych ludzi?

 

Jeśli na kilka pytań odpowiedziałaś „tak” i ten problem utrudnia Ci codzienne funkcjonowanie, to warto zająć się sobą i zwrócić się o pomoc do specjalisty (jeśli nie umiesz sobie z nim samodzielnie poradzić).
Możesz także wziąć udział w naszym warsztacie internetowym Nieśmiałość i Lęk Przed Oceną ze Strony Innych

Tomasz Kurzydłowski

P.S. Proszę, napisz w komentarzu o swoich odczuciach dotyczących tematu nieśmiałości i lęku przed tym, co inni o mnie pomyślą.